Piëmont staat in Italië bekend als de regio met de meest uitgebreide en kwalitatieve keuken. Als hoofdstad van deze prachtige provincie is Turijn dé plek om de Italiaanse Slow Food te proeven. Het summum is wat ons betreft dan toch wel kaas. Bij de oudste kaaswinkel van Turijn, Latteria Bera, stond eigenaresse Chiara voor ons klaar om een veelzijdig palet van haar 70 soorten kaas (uit de regio!) te laten proeven. In dit artikel vertellen we je alles over dit onderdeel van Slow food in Turijn: een hemelse kaasproeverij bij Latteria Bera.
Slof Food in Turijn
Voordat we je alles gaan vertellen over de kaasproeverij en hoe verfijnd deze was samengesteld, beginnen we bij de locatie waar we ons begeven. De oudste kaaswinkel van Turijn: Latteria Bera. Een bijzondere en prachtige oude winkel met een verhaal. De geschiedenis van de winkel en de eigentijdse draai die Chiara eraan geeft, dragen absoluut bij aan de zo fijne beleving van de proeverij.
Daarnaast willen we je graag kort vertellen wat Slow Food eigenlijk is en waarom je Slow Food in Turijn zou moeten proeven.
Wat is Slow Food?
Slow Food is eigenlijk niets anders dan een verzamelnaam voor eten dat op een duurzame, eerlijke en traditionele manier wordt geproduceerd. Ook wel het oerproduct, de ambacht. De Slow Food presidia in Italië (samenwerkingsverband tussen winkeliers, producenten en horecagelegenheden) willen er voor zorgen dat het originele product en de smaak daarvan, niet verloren gaat. Of dit nu gaat om wijn, kaas, brood, vlees of vis.
Waarom Slow Food in Turijn?
Slow Food in Turijn is beroemd, de stad wordt ook wel de Slow Food hoofdstad genoemd. Turijn is als hoofdstad van Piëmont, het hart van de provincie waar veel van deze heerlijke producten hun oorsprong vinden. Je hebt vast wel gehoord van de Barolo wijn, de Toma kaas en natuurlijk de truffel!
Van Latte, Burro, Uova naar Formaggi
Het is een beetje zoeken in het zijstraatje van de bekende Via Pietro Micca in Turijn, maar dan zien we al snel de karakteristieke voorgevel van de winkel. ‘Latte, Burro, Uova’ staat groot op een van de zuilen weergegeven. Degene die een woordje Italiaans kennen hebben het vast al geconstateerd, het woordje ‘Formaggi’ staat hier niet tussen. De winkel bestaat al sinds 1918 en is destijds met de producten melk, boter en eieren begonnen. Chiara’s familie heeft ‘Latteria Bera’ in 1958 omgetoverd tot kaaswinkel.
Onafhankelijke vrouwen aan de top
Het begon allemaal bij Chiara’s oma – Romola (94 jaar) die op haar 32ste samen met haar zussen Marta en Bruna de winkel startte. Al snel startte Marta in het pand schuin tegenover een bakkerij en runde Romola en Bruna de winkel samen. Het was absoluut uniek in die tijd dat de vrouwen zelfstandig een winkel runde, fulltime werkte en ook nog kinderen opvoedde. Dat zijn nog eens ‘independent women’. Tot haar 89e heeft Romola in de winkel gewerkt. Toen was het tijd voor haar kleindochter Chiara om het stokje over te nemen. Een absolute eer.
Latteria Bera zet al je zintuigen op scherp
Wanneer we Latteria Bera binnen stappen worden al onze zintuigen geprikkeld. De geur van de heerlijke kaas komt ons direct tegemoet, maar we geven ook onze ogen de kost en genieten van alle prachtige details. De gehele inrichting is nog ouderwets, zo is de prachtige marmeren vitrinekast nog intact. Alleen al een kijkje nemen in de winkel is het waard.
Het interieur brengt je terug in de tijd
Niet alleen de hoeveelheid soorten kaas, maar ook de ouderwetse kassa, de old school slagroom machine (waarover later meer!), de foto’s en krantenartikelen uit de oude tijd, kleurrijke snoepjes, chocolaatjes, prachtige flessen wijn, olijfolie en nog veel meer Italiaanse lekkernijen, maken dat je niet uitgekeken raakt. En als klapper op de vuurpijl: het ouderwetse, schattige zitje dat midden in de winkel staat. Dit nodigt direct uit om plaats te nemen en ons voor heel even te wanen in de tijd van Romola, Marta en Bruna.
Chiara's trots en passie
We maken kennis met Chiara, die gelukkig ook heel goed Engels spreekt, en direct begint ze vol liefde en passie te vertellen over het ontstaan van Latteria Bera. Haar ogen lichtten op wanneer ze het over haar oma heeft en de zelfstandige vrouw die ze nog steeds is op haar 94e. We merken aan alles dat ze trots is deze prachtige winkel over te kunnen nemen. Daarna gaat het gesprek zonder moeite over tot waar we hiervoor zijn gekomen: kaas.
Slow Food in Turijn: let's eat cheese
Chiara trekt haar schort aan, neemt plaats achter de toonbank en vraagt ons of er kaassoorten zijn die we niet lekker vinden. Zonder twijfelen antwoord ik snel dat we dol zijn op alle soorten kaas en dat ik niet kan wachten het te proeven. Het ziet er allemaal zo heerlijk uit! Chiara moet lachen en stelt voor een mooi pallet samen te stellen van kazen die uit de regio komen (daar heeft ze er dan ook genoeg van in de winkel liggen).
Hulp van Evelin: deel van de familie
Terwijl zij gefocust bezig is met het uitzoeken van de juiste kazen en het afsnijden van de stukken, krijgt ze hulp van Evelin. Evelin is de enige medewerkster die samen met Chiara in de winkel staat en is eigenlijk onderdeel van de familie geworden. Zij werkt namelijk al 30 jaar in deze winkel! Vol trots laat Evelin ons de oorkonde zien waarop staat aangegeven dat de winkel al sinds 1918 bestaat: een van de oudste kaaswinkels van Italië.
Het is zo ver: de kaasproeverij
En dan is het zover, de kaasproeverij. Een prachtig opgemaakt, antraciet stenen bord wordt voor ons neergezet. Gedecoreerd met noten en rozenblaadjes, precies mooi verdeeld over de kazen waar het een toevoeging is om deze smaken te combineren. Het wordt geserveerd met een jam van diverse soorten fruit en natuurlijk Italiaanse breadsticks.
Chiara legt ons uit dat we de kazen net als een boek moeten ‘lezen’. Van links naar rechts en van boven naar beneden. Dat is de volgorde hoe we het moeten opeten. Op die manier begin je met de lichte kazen en worden ze steeds sterker en karakteristieker van smaak. Bij elke kaassoort legt ze uit wat het is en waar uit de regio het vandaan komt. Er zitten zelfs kazen tussen die prestigieuze prijzen hebben gewonnen. Ademloos nemen we de informatie tot ons die Chiara met ons deelt. Een feest om te luisteren naar de manier waarop zij haar kennis deelt. Zo leren wij nog eens wat over de Slow Food in Turijn.
Hemelse kaas
Het water loopt ons nu toch echt wel in de mond en op het moment dat Chiara uitgesproken is beginnen we dan ook snel met het eerste stukje kaas. Een Ricotta van geitenkaas uit ‘Cantalupa’. Dat begint direct goed. Een heerlijke, zachte en frisse kaas. Precies zoals Chiara het ons verteld heeft, gaan we alle kazen van links naar rechts, boven naar beneden af en de smaken lopen feilloos in elkaar over. De ene kaas is nog lekkerder dan de ander maar 1 ding is zeker: de kwaliteit is uitmuntend. De temperaturen van de kaas, de zachtheid, het smelt op je tong. Ik (Lisa) weet het zeker: ik ben in de kaashemel beland.
We vinden het bijna jammer om alweer bij het laatste stukje kaas aan te zijn gekomen. Een ‘Pecorino’ uit Toscane met witte truffel. Chiara vraagt ons welke we het lekkerst vonden en we kunnen eigenlijk niet kiezen. Maar als het echt moet zou ik gaan voor de ‘Buffalo blue cheese’ uit Lombardije en besluit daar dan ook een stuk van mee te nemen voor in de camper. Nadat we ons laatste hapje genomen hebben heeft Chiara nog een verrassing voor ons.
Het perfecte toetje: de beruchte slagroom
De slagroom. Latteria Bera staat niet alleen bekend om haar kaas, maar ook zeker om haar slagroom. De authentieke, huisgemaakte slagroom wordt al 60 jaar lang op dezelfde manier en in dezelfde machine(!) gemaakt. Chiara zegt dat we niet mogen gaan voor we deze geproefd hebben. En dat doen we natuurlijk niet zomaar. Dit wordt gecombineerd met ‘Zabaglione’. Wij vroegen ons al af wat het goudgele mengsel was dat achter ons in beweging werd gehouden. Het blijkt een traditioneel, middeleeuws nagerecht te zijn dat bestaat uit eierdooiers, suiker en Marsalawijn.
Dit in combinatie met de huisgemaakte slagroom is echt het enige juiste toetje dat je kunt wensen na deze proeverij en maakt wat ons betreft de Slow Food beleving af. Wat een genot! Het doet ons denken aan advocaat uit Nederland, maar dit is warm en het smaakt meer naar wijn. We genieten tot op de laatste druppel en de slagroom moet je zeker zelf komen proeven om te ervaren hoe goed het is.
Must eat in Turijn
Deze gehele proeverij, maar ook gezellige middag met Chiara in haar prachtige winkel was een van de leukste dingen de we in Turijn hebben gedaan. Dit is iets wat ons absoluut bij zal blijven en we zullen dan ook zeker terugkeren. Chiara vertelt ons over haar toekomstplannen om een vergunning aan te vragen zodat ze meer tafeltjes kwijt kan dan de ene die er nu staat en ook koffie kan serveren. Daarnaast wil ze ook verse pasta’s gaan verkopen. Kan het nog beter?
Dit wil ik ook!
Nee, wij krijgen niet betaald voor dit artikel, wij zijn gewoon heel erg enthousiast en gunnen jou ook deze leuke beleving in Turijn. Dus wil jij ook zo’n leuke proeverij verzorgd door Chiara? Dat kan. Je kunt haar bereiken via haar Facebook of Instagram pagina. Haar website is nog onder constructie. Stuur haar een privé berichtje om een afspraak te maken.
Natuurlijk kun je ook gewoon langs gaan in de winkel. Een proeverij zoals wij hebben gehad, met zo’n 10 soorten kaas kost €15,- (al werden wij verwend met 13 soorten). Daarbij kun je aangeven waar je voorkeur ligt en Chiara past het op maat aan.
Wil je kaas proeven, maar wil je dat doen terwijl je aan het picknicken bent in het park? Dat kan ook! Chiara maakt ook ‘tasting picknick boxes’ die je mee kunt nemen op pad of die ze kan laten bezorgen bij een aantal b&b’s waar ze mee samenwerkt. Ook kun je jouw favoriete kaas door heel Europa thuis laten bezorgen.
Eet smakelijk!
Lijst van onze kazen
Voor de volledigheid geven wij hierbij de lijst van kazen die wij hebben geproefd.
- Ricotta Sairass van geitenmelk uit ‘Cantalupa’
- Toma del Bot van 100% rauwe koemelk. Een Occitaans oud recept uit Valle Varaita
- Robiola van 3 soorten melk: koe, geit en schaap uit Cuneo.
- Gorgonzola cream uit Novara
- Cappello del Mago: 100% rauwe geitenmelk uit Fobello
- Sairasot: geitenmelk met tijm uit ‘Cantalupa’
- Montebore: 70% schaap en 30% koemelk. Slow Food presidium uit Val Borbera
- Anello del Capitano: gerijpte oude kaas van koemelk
- Plaisentif: Toma uit de weilanden van de bergen van Val Troncea
- Buffalo Blue Cheese uit Lombardije
- Blu del Moncenisio
- Lokale Toma met zwarte truffel
- Pecorino uit Toscane met witte truffel
Deel jouw kaasproeverij in Turijn
Is deze kaasproeverij ook jouw must eat in Turijn geweest? Wij vinden het ontzettend leuk om te zien wanneer jullie onze tips opvolgen. Heb je een leuke foto gemaakt tijdens de proeverij of samen met Chiara? Stuur ons een berichtje of deel hem op Instagram met de hashtag #reisstel.
